การปลูกพืชผักตามฤดูกาล
ไอร้อนที่ระเหยจากดินในเดือนเมษายน ทำให้พืชหลายชนิดของเกษตรกรใกล้เหี่ยวแห้งตายเต็มที ดูที่แปลงพืชไร่อย่างอ้อย ,มันสัมปะหลัง หรือแปลงพืชผักก็เหลืองจนอาจเกินเยียวยา ถ้าฝนยังไม่มาในอีก 1-2 เดือนนี้ต้องมีการยืนต้นตายอย่างแน่นอน อย่างกล้วยหอมทองที่ผมปลูกไว้ รดน้ำเช้าเย็นเจอกับอากาศร้อนเข้าไป ใบพับเป็นมวนยาสูบล้มฟุบกับพื้นไปเลยก็มี พอจะเหลือต้นใหญ่ที่พอจะยืนต้นอยู่ได้บ้าง ธรรมชาติทำการคัดผู้ที่แข็งแกร่งเท่านั้นให้อยู่รอด ขนาดคนเราที่อยู่ในร่มยังเหงื่อไหลเป็นเม็ด ๆ แล้วพืชที่อยู่กลางแดดร้อน ๆ ล่ะ ถ้าอ่อนแอก็ไม่เหลือครับ บทความนี้เขียนขึ้นเมื่อกลางเดือนเมษายน 2559 ซึ่งเป็นเดือนที่ร้อนมาก เมล็ดพันธุ์ที่เพาะก็เจริญเติบโตไม่ดีนัก รดน้ำไปก็เหี่ยวแห้งเพราะน้ำระเหยเร็วและไม่มีความชื้นในอากาศเลย จะเป็นไปได้ไหมที่เราจะเรียนรู้ที่จะอยู่กับธรรมชาติโดยไม่เป็นการฝืนกฏซึ่งเป็นสาเหตุที่ทำให้ผมอยากเขียนบทความนี้ ผมจึงอยากจะรวบรวมเคล็ดลับการปลูกพืชผักในแต่ละฤดูซึ่งจะมีเทคนิคที่แตกต่างกันไปเนื่องจากสภาพอากาศที่ต่างกัน ทั้งนี้ก็ประยุกต์ให้เข้ากับพืชที่เราปลูกด้วยนะครับ ว่าแล้วมาเริ่มกันเลยที่ฤดูกาลแรก
การปลูกพืชผักตามฤดูกาล ในแต่ละฤดู
1.ฤดูร้อน
อากาศอบอ้าวค่อนข้างร้อน ลมที่พัดผ่านก็เป็นลมร้อน ความชื่นในอากาศมีน้อยมาก แถมความแห้งแล้งก็มักจะมาพร้อมกับฤดูร้อนเช่นกัน น้ำที่ให้ในการเกษตรระเหยเร็วและมีน้อย พืชผักมีโอกาสถูกแดดเผาใหม้จนใบเหลือง หรือโดนเผาจนใบแห้งเหี่ยวจนยืนต้นตายเลย การปลูกในช่วงนี้ควรดูแลเรื่องน้ำมากเป็นพิเศษ หาฟางข้าวมาคลุมโคนของต้นไม้หรือคลุมแปลง การเพาะเมล็ดควรเพาะในที่ร่มรำไรอากาศถ่ายเทหมุนเวียน การปลูกพืชผักในฤดูนี้ควรเลือกปลูกชนิดที่ทนแล้งได้ดีหรือปลูกพืชที่ต้องการน้ำน้อย จะให้ดีควรทำเป็นระบบน้ำหยดโดยให้ปุ๋ยน้ำผสมไปกับน้ำหยดเลยก็ได้ครับ เช่น ถั่ว ข้าวโพดหวาน ข้าวโพดเทียน บวบ มะระ ถั่วฝักยาว ฟัก แฟง ฟักทอง ถั่วพู คะน้า กวางตุ้ง แตงกวา มะเขือ พริก ฟักทอง มะเขือเทศ ผักกาดขาว ผักกาดหอม ผักชี (ผักกาดหอมและผักชี ควรกางแสลนทำเป็นร่มรำไร) เป็นต้น
2.ฤดูฝน
ฤดูนี้จะมีความชื้นในอากาศสูงมาก บางครั้งทั้งวันอาจครึ้มจนไม่เห็นแดดเลย ฝนที่ตกลงมาจะทำให้น้ำขังบริเวณที่ลุ่ม ควรทำทางน้ำไปตั้งแต่เนิ่น ๆ การปลูกอาจขุดเป็นบ่อเล็ก ๆ พอประมาณให้น้ำขังนิดเดียว เรื่องขาดน้ำไม่ต้องพูดถึง ฤดูนี้มีมากเกินพอ ส่วนมากพืชไร่พืชสวนหรือพืชที่ไม่ทนแล้งจะปลูกช่วงต้นฝนเพราะไม่ต้องรดน้ำเยอะ พอผ่านถึงช่วงแล้งก็จะโตเต็มที่แล้ว ถ้าปลูกพืชผักฝนที่ตกลงมากระทบดินไปติดตามใบอาจทำให้ใบพืชผักไม่สวยได้ อาจให้ฟางคลุมดินเพื่อลดแรงกระทบจากน้ำที่จะกระเด็นใส่ และฤดูนี้ควรศึกษาและปลูกพืชที่ชอบน้ำเป็นพิเศษครับ เช่น ต้นฝน หอมแบ่ง ผักกาดเขียวกวางตุ้ง ผักบุ้ง คะน้า พริกต่างๆ มะเขือต่างๆ ผักกาดหัว ผักกาดหอม บวบ มะระ ฟักเขียว แฟง แตงกวา ข้าวโพดหวาน ถั่วฝักยาว ถั่วพุ่ม น้ำเต้า ถั่วพู กระเจี้ยบเขียว เป็นต้น ปลายฝน กะหล่ำปลี กะหล่ำดอก กะหล่ำปม บร็อคโคลี่ ถั่วลันเตา หอมหัวใหญ่ แครอท แรดิช ผักชี ผักกาดเขียวปลี ผักกาดขาวปลี ผักกาดหอมห่อ ข้าวโพดหวาน แตงเทศ แตงโม พริกยักษ์ พริกหยวก ฟักทอง มะเขือเทศ ขึ้นฉ่าย เป็นต้น
3.ฤดูหนาว
ฤดูนี้มีหมอกในตอนเช้าและมีความชื้นในอากาศมากช่วงเช้าถึงสาย ตอนกลางวันจะร้อนมาก แต่น้ำจะไม่ระเหยเร็วเหมือนหน้าร้อน กลางคืนอากาศเย็นจัดและมีน้ำค้าง ควรมุงหลังคาด้วยผ้าแสลนหรือกางพลาสติก การให้น้ำอาจให้วันเว้นวันหรือให้เป็นระบบน้ำหยดก็จะสะดวก ฤดูนี้ควรปลูกพืชที่ชอบอากาศเย็นจะให้ผลผลิตที่ดีกว่า เช่น สลัดชนิดต่าง ๆ ผักกาดหอม หัวผักกาด แครอท ผักชีฝรั่ง ผักกาดขาว บล็อกโคลี่ ผักกาดเขียวปลี กะหล่ำปลี กะหล่ำดอก ถั่วลันเตา ถั่วพลู ผักชี ขึ้นฉ่าย มะเขือเทศ หอมหัวใหญ่ เป็นต้น
การปลูกพืชผักตามฤดูกาล ในแต่ละเดือน
มกราคม
มะเขือเทศ พริก หัวหอม กระเพรา สาระแน่ โหระพา แมงลัก ผักชีฝรั่ง
กุมภาพันธุ์
กระเพรา สาระแน่ โหระพา แมงลัก บล็อคโคลี่ ผักกาดหอม หัวหอม พริก มะเขือเทศ
มีนาคม
บล็อกโคลี่ กะหล่ำปลี แครอท ข้าวโพด แตงกวา กระเพรา สาระแน่ โหระพา แมงลัก ผักกาดหอม หัวหอม ถั่วลันเตา พริก มะเขือเทศ
เมษายน
ถั่ว กะหล่ำปลี แครอท ข้าวโพด แตงกวา กระเพรา สาระแน่ โหระพา แมงลัก ผักกาดหอม หัวหอม ถั่วลันเตา พริก มะเขือเทศ
พฤษภาคม
ถั่ว กะหล่ำปลี แครอท ข้าวโพด แตงกวา กระเพรา สาระแน่ โหระพา แมงลัก พริก มะเขือเทศ
มิถุนายน
ถั่ว กะหล่ำปลี แครอท ข้าวโพด แตงกวา กระเพรา สาระแน่ โหระพา แมงลัก ถั่วลันเตา
กรกฎาคม
ถั่ว แครอท ข้าวโพด แตงกวา คะน้า
สิงหาคม
ถั่ว แตงกวา คะน้า ผัดกาดหอม ถั่วลันเตา หัวไชเท้า ผักโขม
กันยายน
บล็อกโคลี่ แตงกวา กระเทียม ผักกาดหอม หัวไช้เท้า ผักโขม
ตุลาคม
กระเทียม กระเพรา สาระแน่ โหระพา แมงลัก ผักชีฝรั่ง
พฤศจิกายน
กระเพรา สาระแน่ โหระพา แมงลัก ผักกาดหอม หัวไช้เท้า ผักโขม แครอท ผักชีฝรั่ง กะหล่ำ ผักสลัด
ธันวาคม
กระเพรา สาระแน่ โหระพา แมงลัก ผักชีฝรั่ง ผักกาดหอม หัวไช้เท้า บล็อกโคลี่ แครอท
แต่ในความเป็นจริงแล้วเกษตรกรไทยเราก็สามารถที่จะปลูกพืชหลาย ๆ ชนิดนอกฤดูกาลได้ เพราะมีการศึกษา เรียนรู้ และลงมือทำ ซึ่งมีให้เห็นตามสื่อต่าง ๆ ที่มีการปลูกพืชนอกฤดูได้ นอกจากจะได้ผลผลิตนอกฤดูแล้วยังจำหน่ายผลผลิตได้ในราคาสูงอีกด้วย ลองดูนะครับ หาอะไรที่เหมาะกับเรา ทดลอง เรียนรู้ ลงมือทำ ไม่แน่ ! เราอาจจะเป็นผู้ผลิตผักนอกฤดูกาลที่เป็นที่ต้องการของตลาดก็เป็นได้คร้าบ…
ศึกษาเพิ่มเติม : http://www.ufseeds.com/What-To-Plant-Now.html
http://www.thongjoon.com/2011/04/blog-post_3460.html